“Mos u vononi. Lucinda Coxon do të jetë para Teatrit Kombëtar në 10 paradite, kështu që mos u vononi më shumë”, udhëzoi zyra e komunikimit në PriFest, duke theksuar orarin e ngjeshur të dramaturges e skenaristes së mirënjohur britaneze.

Me një pamje të thjeshtë e elegante dhe flokët e kapura lart në mënyrë të shkujdesur, Coxon i afrohet teatrit 10 minuta me vonesë, pa u vërejtur prej njerëzve përreth; siç ndodh aq shpesh me shkrimtarë, ajo është praktikisht anonime në sytë e publikut. Edhe pse shumica e qytetarëve të Prishtinës nuk e njohin emrin e saj, shumë prej tyre e njohin “The Danish Girl”, filmin e njohur skenarin e të cilit e shkroi Coxon.

Ajo kërkon falje për vonesën, para se të rehatohet në një divan brenda sallës së teatrit; edhe pse fluturimin e ka pas ca orëve, nuk nxiton gjatë bisedës së saj me K2.0.

Filmi i vitit 2015, “The Danish Girl”, dramë amerikano-britaneze që e paraqet martesën dhe punën e artistëve danez, Lili Elbe dhe Gerda Wegender, si dhe rrugëtimin e Lilit si pioniere transgjinore, u shfaq vitin e kaluar në PriFest. Sivjet vet Coxon u ftua për të mbajtur një masterklasë dhe për të qenë anëtare e jurisë për seksionin e Filmave Evropian.

“The Danish Girl” u adaptua nga një roman i David Evershoff, veçori e zakonshme e punës së saj si skenariste, e cila kryesisht përbëhet nga adaptimet e skenareve, përfshirë këtu filma si “The Heart of Me” dhe “Happy Now”. Por ajo gjithashtu prodhon edhe krijime origjinale në botën e teatrit. Shumë prej shfaqjeve të saja, si “The Shoemaker’s Wife”, “The Ice Palace” dhe “Wishbones” kanë udhëtuar prej Mbretërisë së Bashkuar në skena të ndryshme evropiane.

Fotografia: Majlinda Hoxha / K2.0.

K2.0 bisedoi me Coxon për krijimin e karakterit të përkryer, dramat e Shekspirit në gjuhën japoneze, dhe analogjinë në mes burrit dhe dashnorit me dramaturgji dhe skenar filmi.

Ju studiuat letërsinë angleze. Sa është i rëndësishëm formimi arsimor për një shkrimtare profesionale?

Mendoj se arsimohesh nëse shkon në teatër shpesh. Sheh shumë material, dhe kjo është formë e arsimimit. Ajo që e merr dhe që është më ndryshe me këto lloj trajnimesh në këto fusha është se para së gjithash i jep kuptim të plotë asaj që je duke e bërë, kështu që të shkon më shpejtë, dhe nuk i bënë vazhdimisht gabimet e njëjta. Por gjithashtu bëhesh pjesë e një komuniteti, pra mendoj se këtë nuk e kam pasur kur e kam përfunduar universitetin. Nuk e kisha një komunitet të njerëzve që po merreshin me teatër, me filma, dhe kështu më morri shumë kohë për të gjetur një komunitet e njerëz për të bashkëpunuar. Prandaj i kam zili njerëzit që kanë studiuar artet dramatike, të cilët e studiuan shkrimin në shkolla më profesionale, sepse aty e ke ekipin tënd.

Po përvojat e jetës? Sa është i rëndësishëm roli i tyre në jetën e një shkrimtareje?

Fëmijëria e keqe është kyçe… [qesh]. Më duket interesant fakti që shumë shkrimtarë kanë histori mjaft të ngjashme me njëri tjetrin pak a shumë. Gjithmonë ne shkrimtarët bëjmë shaka që gjëja më e mirë që  mund t’i nodhi një shkrimtari është fëmijëria e keqe. Por shpeshherë ata kanë fëmijëri që ishin problematike në ndonjë mënyrë, ose për shkak se ishin të sëmurë, ose e kishin ndonjë prind të sëmurë, apo pijanec, apo me probleme mendore, apo martesa e prindërve thjeshtë ishte e keqe, ose kanë ndërruar shpesh vendbanimin – këto gjëra të bëjnë të izoluar. Të dallojnë prej tjerëve.

Nëse e ke familjen të paparashikueshme, ose nëse e ke një prind që është i paparashikueshëm, bëhesh tepër vigjilent, e pra gjithmonë je duke shikuar. Mundohesh t’ia qëllosh se çfarë do të ndodh në të ardhmën e afërt, e kjo është shumë e ngjashme me procesin e shkrimit. A mund të jetë kjo? A mund të jetë kjo? Cila prej këtyre do të ndodh? E i njoh shumë shkrimtarë që janë kështu për shkak të përvojave të tyre që i kanë bërë tepër vigjilent, vrojtues shumë të mirë, por ata gjithashtu kanë nevojë që të mbajnë distancë – duan të shohin nga jashtë.

E prandaj mendoj se kam shkruar për teatër. E dua teatrin, sepse i ke gjithë ato emocione, por janë krejtësisht nën kontroll. Janë brenda në një kuti. Nis në shtatë e gjysmë dhe përfundon në nëntë. Kjo është drama. Kur kryhet, kryhet.

Fotografia: Majlinda Hoxha / K2.0.

Prej nga i merrni idetë për skenar ose shfaqje? Ndonjë anekdotë që e dëgjoni? Ndonjë karakter interesant që e takoni? Ndonjë ngjarje në veçanti?

Shumë pyetje e mirë dhe shumë e vështirë për t’iu përgjigjur. Mendoj se ndodhin disa gjëra të çuditshme kur zhvillon… disi pa dijeninë tënde, të tërheqë një lloj i veçantë i frekuencës. E pastaj fillon me… diçka të intereson, jo domosdoshmërisht një temë… ndoshta është nxitje emocionale, ose ndonjë ide, dhe pastaj fillon t’i mbledhësh këto përvoja.

Për mua, shfaqja, karakteri, vijnë ndoshta me vetëm një rresht, me një send për të treguar, dhe ti mendon me vete ‘Kush është ky?’, dhe pastaj e mëson. Pra nuk është proces i drejtpërdrejtë, dhe shumë rrallë e di se si do të përfundojë drama. Kur e nisi, zakonisht nuk e di se ku do të përfundojë. Ndonjëherë e di imazhin përfundimtar, por nuk di shumë për udhëtimin.

Për shumë shkrimtarë, të shkruarit ndodh menjëherë, pas një periudhe të gjatë të procesimit të tregimit në mendje. Për tjerë vjen gradualisht. Si është për ju?

Mendoj se jam ndoshta në kategorinë e parë. Disi i mbledhi materialet në kokë, e pastaj shkruaj.

Por është me të vërtetë më ndryshe për filma sepse për teatër unë kam shkruar materiale origjinale, e për filma kryesisht shkruaj materiale të adaptuara. Pra është pak më ndryshe, por nuk është shumë më ndryshe, sepse megjithatë më pëlqen të… edhe kur jam duke adaptuar një roman të cilin e njoh, të cilin e njoh shumë mirë, më pëlqen të jetoj me të për një kohë, pra gjithmonë jam e lumtur kur kam një projekt në të ardhmen sepse mund të jetoj me një libër për një kohë më të gjatë – mund të jetoj me materialin. Jo realisht duke punuar, por duke e pasur diku në mendje. E pastaj punoj më shpejtë kur i vjen koha.

Zakonisht i adaptoni skenarët prej romaneve, derisa dramat janë puna juaj origjinale. A ndiheni shumë si autore në rolin e dramaturges se në rolin e skenaristes?

Është shumë më vështirë të shkruash drama – sidomos drama origjinale. Por është gjithashtu vështirë sepse nuk ke truqe. Sigurisht që e ke një ekip të njerëzve, por shfaqja nuk performohet vetëm një herë nga një kompani teatrale. Duhet ta bësh ashtu që të udhëtojë pastaj nëpër botë. Ashtu që të gjithë të kenë mundësi ta performojnë, dhe duhet të jetë shumë e fortë e plot energji. Duhet të ketë një strukturë shumë të fortë e energjike. E kam shkruar një shfaqje të titulluar “Happy Now”, që flet për vështirësitë me të cilat përballen nënat që punojnë, sepse kjo është temë të cilën e njoh. Dhe kjo u performua në gjithë botën, por ishte shumë e njohur në Poloni dhe Republikën e Çekisë për një kohë të gjatë.

Ndërsa me filma është ndryshe, sepse punon me regjisorin, dhe mundesh t’i  japësh formë. Ata e bëjnë filmin, e ti mund të jesh pjesë e montazhit, pra mund ta formësosh përsëri, mund të punosh me të vazhdimisht e të vendosësh se cilin version të filmit e sheh publiku. Sepse sigurisht gjatë montazhit mund t’i bësh 10 filma të ndryshëm prej materialit, ndërsa duhet të gjykohet në mënyrë të përkryer.

A keni pasë mundësi me i pa dramat tuaja duke u luajtur në ndonjë gjuhë tjetër e jo në anglisht?

Shumë më vjen keq që nuk isha ta shoh inskenimin e dramës time në Pragë, por në atë kohë po punoja me diçka tjetër dhe nuk arrita. Por e kam parë punën time duke u luajtur në gjuhën portugeze, në Lisbonë. Ti e njeh formën e shfaqjes shumë mirë dhe mund ta përkthesh në mendje.

Në fakt më pëlqen shumë të shoh shfaqje – mund të jetë pak ekscentrike ndoshta por – më pëlqen të shoh shfaqje që peformohen në gjuhë që unë nuk i flas. Shekspiri për shembull. E dimë që Shekspiri është Shekspiri dhe i njohim shumë drama të tij dhe e njohim prej shkollës dhe është i shkëlqyeshëm, por ndonjëherë nëse shkon dhe e sheh “Hamletin” për shembull, sheh shumë prodhime të “Hamletit” dhe i pret fjalimet e mëdha që i njeh shumë mirë. Por mua shumë më pëlqen t’i shoh veprat e Shekspirit duke u punuar nga një kompani japoneze për shembull. Pra nëse e shoh në japonisht, e shoh strukturën në shfaqje sepse nuk merrem me fjalët, dhe është ushtrim shumë interesant.

Të qenurit nënë vetëmbajtëse është përvojë që e keni përjetuar edhe vet, dhe kjo është mishëruar në një prej protagonistëve në një nga dramat tuaja. Por nëse shkruani për një taksist apo teknik të teatrit, a keni tendencë që të kaloni shumë kohë me ta për hir të hulumtimit?

Më duket se më shumë hulumtoj për filma. Kam bërë hulumtime pak për një dramë që sapo e kam përfunduar. Është një dramë për… në njëfarë kuptimi është dramë autobiografike, dhe jo krejtësisht e vërtetë. Është shumë e trilluar. Sapo e kam përfunduar. Është për një falsifikues holandez të veprave artistike, një tip shumë mahnitës i quajtur Han van Meegeren, i cili i falsifikoi shumë piktura të Vermeer në fillim të shekullit 20. Hulumtova shumë për këtë. Ama po, zakonisht nuk e bëjë. Nëse e kam një karakter që e ka një punë specifike për të cilën më duhet të dijë shumë, atëherë sigurisht duhet, për ta kuptuar ritmin e ditës. Nëse dikush është violinist më duhet të mësoj shumë për atë se si është të performosh me violinë. Pra bëjë hulumtime, por ndoshta jo sa për filma.

Pse nuk shkruani skenare origjinale për film? Se është më lehtë me karaktere dhe subjekte që veç se janë krijuar nga dikush tjetër?

Sigurisht po. Kam shkruar materiale origjinale për një kohë të gjatë, e pasi e linda vajzën kam nisur të shkruaj adaptime. Mendoj se pjesërisht dëshiron të kesh pak privatësi. Në fakt, kështu mendoja pasi e linda foshnjen. Nuk desha ta hetoja shumë jetën time, e gjithashtu isha e lodhur [qesh], pra ishte më lehtë.

Por tregu është shumë më i madh për këso lloj materiale. Është vështirë të krijosh materiale origjinale aktualisht, dhe mendoj se unë do të kisha shkruar materiale origjinale po të isha edhe regjisore. Por nuk jam, dhe filmat janë medium i regjisorëve, dhe nuk mund t’i ikësh kësaj, e kështu gjithmonë të bjen ta dorëzosh materialin tënd. Dhe mendoj se si shkrimtare, të humb zëri nëse nuk e bënë edhe regjinë, pra mendoj se për mua është më mirë të merrem me teatër dhe me materiale origjinale, sepse pastaj mund ta kontrolloj për një kohë më të gjatë – në një farë kuptimi – ta mbrojë atë.

Vazhdimisht ka kritika që filmat që bëhen prej librave zakonisht nuk janë aq të mirë sa librat.

Mendoj se kjo nuk është e vërtetë. Mendoj se ndonjëherë adaptimi është më i mirë se libri. Mendoj që është si një lloj klisheje që filmat nuk janë të mirë sa librat. Mendoj se disa libra shumë përfitojnë prej thjeshtëzimit dhe përqëndrimit. Më bien në mend shumë filma – e sigurisht edhe veprat e mia – për të cilët njerëzit kanë thënë se ishin më të mira se librat [nga të cilët bazohen]. Kryesisht e kanë fjalën që janë më të shkurtër e më të lehtë.

Fotografia: Majlinda Hoxha / K2.0.

A është i vështirë procesi i përjashtimit të shumë karakterëve dhe tregimeve dytësore prej materialit origjinal të një libri?

E dua shumë këtë proces. Çlirohem shumë kur largohen, sepse nuk ke pse të shqetësohesh më për ta. Kur mendon “Si mund ta bëjë vëllain karakter të mirë?”, dhe pastaj them “Po e vraj”, çlirohem shumë, dhe shkoj e bëjë një çaj, dhe e harroj. E kam fjalën se, kur je duke e adaptuar, je duke e formësuar në një mënyrë tjetër, dhe gjithmonë them “Bëje më të thjeshtë, bëje më të thjeshtë”, dhe ndonjëherë skenaret janë shumë më ndryshe se librat.

Herën e parë që kam adaptuar një film ishte kur e kam shkruar filmin “The Heart of Me”, i cili është i adaptuar prej një romani të mrekullueshm të Rosamond Lehmann, e cila është një shkrimtare e mrekullueshne angleze e shekullit 20. Dhe është libër shumë i gjatë dhe i ndërlikuar. Ka shumë skema të ndryshme kohore, dhe jam munduar me gjithëfarë versione të ndryshme, deri kur në fund e kam larguar një pjesë shumë të madhe, ndoshta një të tretën e librit, dhe një skemë të tërë kohore. U fokusova vetëm në një marrëdhënie të posaçme, dhe me kohë dukej si film krejtë ndryshe.

Kishte shumë material për një film të vetëm, e në roman është më ndryshe. Disi lëvizë para e prapa në kohë, dhe të pëlqen. Kishte shumë karakterë të cilët ishin shumë të rëndësishëm vetëm për dy skena. Dhe në roman është në rregull, por për film është thjeshtë frustruese, pra unë po fokusohesha në marrëdhëniet. Mendoj që gjithmonë e kam instinkt që të ndjejë se çfarë funksionon, dhe çfarë të afron më shumë e më shumë. Pastaj i heq ato që mbesin.

Në masterklasë keni dhënë një analogji nëpërmjet së cilës e krahasuat të shkruarit e dramës dhe skenarit me gruan dhe dashnoren. Çfarë deshët të thoni saktësisht me këtë?

Bëhem shumë nervoz me këto terme ‘gruaja’ dhe ‘dashnorja’ sepse nuk ka terme të barasvlershme për meshkuj… ndoshta i bie ‘burri’ dhe ‘dashnori’. Mirë është të kesh burrë, por ndonjëherë jo edhe aq, dhe mendon vetmevete “kisha pasë qejf pak…”, e kupton? Ndonjëherë burri është i tmerrshëm dhe ke dëshirë të kalosh kohë me dashnorin, e pastaj të bëhet bajat dashnori dhe ke dëshirë t’i kthehesh burrit. Thua, “boll ngazëllim kam përjetuar, dhe dua të kthehem në shtëpi”. Mirë është të kalosh herë te njëri, herë te tjetri.

Të dyja janë puna shumë sfiduese dhe në të dyjat përballesh me shumë refuzime dhe dështime. E pashmangshme është që, kushdo që të flet për suksesin e një filmi është përballur gjithashtu me shumë dështime. Je e vetmuar, e ulur në një dhomë duke shkruar e dështuar shpeshherë. Pra ndonjëherë është mirë të bësh diçka tjetër. Por mendoj se më mungon edhe teatri. Ashtu fillova të shkruaja filma, nëpërmjet teatrit.

Dhe e dua. Më pëlqen të ulem me audiencën e t’i shoh aktorët duke performuar në teatër të madh, ose teatër të vogël. Më pëlqen. Është sikur ta shohësh ndonjë magjistar. E sheh ndonjë magjistar në televizor por të jep ndjenjën se është truk, ndërsa kur e sheh kështu është emocionuese. Dhe je pjesë e saj sepse ti e bënë që të ndodhë. Sepse magjistari të bënë të shikosh në atë pikë, dhe kështu je pjesë e aktit. Dhe kështu është me teatër – shfaqja nuk mund të mbahet pa audiencë, pra është shumë më shumë si lloj përvoje religjioze për mua.

A keni ndonjë rutinë ditore? A ju pëlqen të kaloni orë duke shkruar në mëngjes apo në mbrëmje?

Kur nisa të shkruaja në fillim, shkruaja në orët e vona dhe zgjohesha vonë në mëngjes. Por pastaj kur je duke jetuar me njerëz tjerë dhe ata e kanë orarin më konvencional, atëherë duhet t’iu përshtatesh edhe ti pak atij orari, pra jam mjaft e disiplinuar kur shkruaj.

Punoj çdo ditë pak a shumë, dhe shpeshherë edhe gjatë fundjavëve. Nuk po lexoj shumë kohëve të fundit. Por e kam shumë të vështirë që të lexoj dhe të punoj. Ndodhin shumë histori e tregime njëkohësisht. Zakonisht nuk punoj në gusht dhe lexoj tërë ditën, çdo ditë. E gjatë dimrit ndoshta një javë apo dy lexoj. Pjesën tjetër të kohës jam duke lexuar për punë – ajo është tjetër. Leximi për kënaqësi është tjetër send.

Sa i përket leximit, a lexoni kryevepra klasike apo libra të shkruar prej shkrimtarëve të rinj?

Është si lloj përzierje. E kam shprehi tash të lexoj për punë, kështu që çkado që lexoj, them “A adaptohet kjo? A është ky projekt?” Prandaj më mirë e kam të lexoj gjatë pushimeve, kur e kam mendjen më të qetë. Sepse kështu më jep një gazetë dhe menjëherë them “Ta bëjmë një tregim prej saj”. Pra është përzierje e punimeve bashkëkohore, dhe ndonjëherë lexoj shfaqje dhe skenare që më interesojnë.

Po afrohet gushti. Cilën libër e ke të parin në listë?

E kisha një mik shumë të afërt, një dramaturg të shkëlqyeshëm të quajtur Snoo Wilson, i cili ishte i njohur në Angli në vitet e 1970-a dhe 80-a. Ai ndërroi jetë papritmas para disa viteve. Ishte e tmerrshme dhe shumë tronditëse. Por para tre muajve pashë një ëndërr që u takova me të në rrugë dhe i thashë “Snoo, ti je i vdekur. Pse je këtu?” Dhe ai më tha “Desha të flas me ty. Të kam thënë ta lexosh “Hare with Amber Eyes” [nga Edmund de Waal] dhe ende nuk e ke lexuar”.

Pra u zgjova të nesërmën në mëngjes dhe thashë vetmevete “Nuk e kam lexuar atë libër. Ai më tha ta lexojë”. Dhe shkova direkt për ta blerë. Pra ky është libri i parë që do ta lexoj në gusht. E kam pranë krevatit.

Është një këngëtar i mrekullueshëm tenor britanez i quajtur Ian Bostridge. Nuk di shumë për muzikën klasike. Nuk jam rritur me të dhe kam njohuri të kufizuara për të, por më pëlqen ky këngëtar dhe është shumë mirë sepse e përcjelli të gjithë krijimtarinë e tij. E njoh gjithë muzikën që ai e këndon, dhe kjo e bënë shumë të thjeshtë për mua. Është si lloj arsimimi për mua. Ai njihet për këndimin e “Winterreise” të Schubert-it, dhe po ashtu e ka shkruar një libër të shkëlqyeshëm për “Winterreises”, e ndonjëherë gjatë pushimeve e marr këtë libër dhe e lexoj derisa jam duke ia dëgjuar njëkohësisht, dhe është shumë mirë. Do ta bëjë këtë përsëri.

Cilët janë aspektet më të rëndësishme sa i përket ndërtimit të një karakteri shumë të mirë?

Mendoj se në fund të fundit është disi e thjeshtë. Ka shumë libra që të thonë që karakteri duhet të ketë pengesa, sfida, dhe unë nuk mendoj shumë për këtë, e ndoshta duhet të mendoj. Mendoj se është e vërtetë, por me një lloj intensiteti. Mendoj që këtë e dojnë njerëzit, një lloj intensiteti të emocioneve për audiencën. Pra çfarë e prodhon atë intensitet të emocioneve? Mendoj që kjo është për mua… ajo që e dua kur të shkoj në teatër… dhe ndonjëherë është një karakter shumë intensiv, e ndonjëherë do të thotë një karakter i cili të lë hapësirë që ti të jesh intensiv. Ka gjithëfarë kuptime, por mendoj intensiteti i përvojave është përgjigja e thjeshtë. Dikush që e ka atë ta jep edhe ty.

Cili është një karakter prej dramave, romaneve ose filmave që e ka atë intensitet të emocioneve?

Blanche DuBois e Tennessee Williams [nga “Streetcar Named Desire”]. Ajo është karakter i jashtëzakonshëm. A don të jetosh me të? Jo. A don të kalosh kohë me të në një dhomë? Po. Është e jashtëzakonshme. Udhëtimi i saj është i jashtëzakonshëm. Ajo është misterioze, e tmerrshme, e bukur. Është njeri. Pra mendoj që këto lloj role ikonike janë ikonike për një arsye.

Fotografia: Majlinda Hoxha / K2.0.

Për cilat vepra jeni më së shumti krenare?

Supozoj me “The Danish Girl”, që u shfaq këtu ne PriFest vitin e kaluar. Me të isha në Kopenhagë vitin e kaluar, dhe një prej personazheve në atë tregim ishte një grua e quajtur Gerda Wegener, e cila është artiste daneze, kryesisht e portreteve, puna e së cilës nuk u çmua sa duhet gjatë jetës së saj. Dhe vitin e kaluar ishte hera e parë që një galeri e artit në Kopenhagë, e quajtur Arken – shumë e madhe dhe bashkëkohore – e mbajti një ekspozitë me pikturat e saja. Dhe është hera e parë që në Danimarkë u mbajtë një ekspozitë e madhe me pikturat e saja, dhe kuratori tha “Unë po përpiqesha ta bëja këtë ekspozitë për një kohë shumë të gjatë, dhe vetëm për shkak të filmit arritëm që ta bëjmë”.

Isha shumë emocionuese. U ndjeva sikur kisha bërë diçka mirë. Jam artiste grua dhe e bëra këtë artiste tjetër të dukshme përsëri. Kontribuova duke e bërë atë të dukshme përsëri pas një kohe të gjatë. Ishte shumë prekëse, por kjo nuk ishte ndjenjë e njejtë si kur krenohem me shkrimet e mia.

Duke ju dëgjuar duke folur në masterklasë, keni tingëlluar sikur nuk ju pëlqen shumë të shkruani për televizion…

Gjithmonë duhet të kesh kujdes me ato që i thua. “Nuk dua të shkruaj për TV”, dhe të nesërmën të paraqitet një projekt i shkëlqyeshëm dhe thua “Dua të shkruaj për TV”. Tani trendi është i serialeve të gjata televizive. U’a jep një ide dhe të thonë “I duam tri sezona me nga 15 epizoda”, dhe unë nuk arrita ta bëjë këtë. Kthehem te intensiteti i përvojës. Kjo më intereson mua. Një periudhë dy-orëshe shumë intensive.

Nuk shikoj shumë TV, por e kam shikuar secilën epizodë të “Good Wife”. Më duket shumë relaksuese. Skenari është shumë i qëndrueshëm. Këtë serial e shikoj me një gotë verë. Shumë më kënaq, dhe e admiroj shumë. Por hiç nuk dua ta bëjë vet. Nuk është diçka që bëj unë.

Dikush dje më pyeti nëse kisha pasë dëshirë të shkruaj roman, dhe thashë “Pse ta bëjë këtë?” Nuk e bëjë unë këtë. Dhe serialet e gjata televizive më jepin ndjesinë e shkrimit të një romani. Të merr shumë kohë, dhe nuk jam e interesuar në krijimin e tregimeve në atë mënyrë. Është plot me tregime, tregime, histori, histori, ngjarje, ngjarje. Të kënaqin me i pa, por nuk jam e interesuar t’i shkruaj aspak.

“The Danish Girl” fokusohet në mes tjerash në rruhëtimin e një personi transgjinor që vendosë t’i nënshtrohet operacionit për ndryshim të seksit. A mendoni se dukshmëria e personave transgjinor po ecë më mirë në kulturën popullore?

Definitivisht është shumë më mirë se që ishte, por jo çdokund. Pra është lehtë që unë ta përfytyroj meqë jetoj në Londër, por nëse je në një demokraci perëndimore dhe në një qytet të madh, është lehtë të flasësh për çështje transgjinore. Por mendoj se ende ka shumë vështirësi për këtë komunitet. Është ende proces shumë i vështirë. Një pjesë e saj është e brendshme, dhe jo shoqërore. Por një pjesë e madhe është shoqërore.

Dhe mendoj që e njejtë vlen për personat LGBTI, njëjtë është me racizëm – ka shumë ndarje dhe dyshime. Mua më bëhen bajat politikat e identitetit sepse e di sa e rëndësishme është që ta etiketosh identitetin tënd. Është pjesë e ndjenjës së sigurisë, por është gjithashtu mënyrë e përjashtimit të njerëzve, dhe gjithmonë mendoj se mundohem të bëjë punë që është më gjithëpërfshirëse.

Shumë e rëndësishmë është që “The Danish Girl” është film për një pioniere transgjinore, por edhe film për martesën. Shumë thjeshtë, është film për një martesë dhe mendoj që shumë njerëz e panë dhe u befasuan nga ajo se sa e lehtë ishte për ta që ta pranojnë një tregim të lidhej me persona transgjinorë; njerëz që ndoshta nuk kanë shumë dëshirë që të shohin një film shumë të guximshëm për përvojën trans, sepse filmi ishte i bukur. Flet edhe për piktorë, dhe ngjarja ndodh në të kaluarën, e ndoshta është më lehtë ta pranosh nëse nuk ke paragjykime, por nëse je injorant ose mendon që nuk është bota jote … Është film që i mirëpriti njerëzit.

Dhe nuk mund ta shohësh atë film pa u idenfitikuar me atë karakter. Është e pamundur ta shohësh filmin përveç… vet tregimi të kërkon që të identifikohesh me atë karakter. Mendoj që është shumë e dobishme.

Në fakt, një prej gjërave shumë të mira që rrjedhën prej këti filmi ishte zemërimi i shprehur për faktin që Eddie Redmayne e luajti atë rol, sepse ai nuk është transgjinor. Mendoj që është shumë mirë që e mbajtëm atë debat të madh për të. Mendoj gjithashtu që është e rëndësishme që Eddie Redmayne e luajti atë rol, por është mirë që e patëm atë debat, sepse do të thotë që njerëzve i’u shtua niveli i ndërgjegjësimit për aktorët transgjinorë, dhe se këta aktorë duhet të punojnë, por nuk janë shumë të dukshëm. Duhet t’i përfshijmë më shumë në filma të mëdhenj. Pra mendoj se ishte shumë e dobishme për ngritjen e kësaj çështjeje.K

Foto kryesore: Majlinda Hoxha / K2.0.