17 korrik 2025

Jo shumë kohë më parë, afër shtëpisë së prindërve të mi, u sulmova pse isha gej. U frikësova për vdekje. Sulmi më tronditi në mënyra që ende nuk gjeja fjalët t’i përshkruaja. I di edhe tri raste të tjera që janë sulmuar si unë: një burrë gej dhe dy gra transgjinore, secili e secila tani e jetojnë jetën të traumatizuar nga individë që thjesht duhej t’i kishin parë punët e tyre.

Tri vite më vonë, gjendem në një punëtori të organizuar nga Festivali i Filmit të Animacionit “Anibar”, duke shtjelluar shkrimin si mjet për drejtësi, identitet dhe rezistencë. Teksa filloj të shkruaj, zëri i tij më sillet në kokë, “Të kemi kërkuar!”

Ishte dita e katërt e punëtorisë, e enjte. Dhe për herë të parë pas shumë kohe, u ndieva sikur më në fund po mbyllja një kapitull të rrugëtimit tim. Nuk ka qenë lehtë. Për pjesën më të madhe, as që isha në dijeni me çka po përballesha. Nuk ishte sëmundje fizike, diçka që thjesht “do të shërohej”. Ishte traumë, një fjalë që dikur, e ndërlidhja vetëm me të mbijetuarit/et e luftës.

Por tash, më duhet ta rikthej zërin tim, t’i përdor fjalët, ta zë hapësirën. Të shërohem.

Gjithçka nisi në punëtori. Hipa në autobusin nga Prishtina për në Pejë, ku mbërrita pas një ore e gjysmë. Më kujtohet se e shikova orën; ishte 9:35. Kisha vetëm disa orë për ta parë qytetin para punëtorisë. Bashkë me një shok u vendosëm në hotelin tonë. Hëngrëm drekë në Hotel Dukagjinin, të dy të merakosur për programin që do niste, por edhe të ngazëllyer.

Punëtorinë e nisëm duke diskutuar “WTF?!”, temën e edicionit të 16 të Anibarit. Elsa, një bashkëmoshatare, e orientoi diskutimin me frazën, “Me ngrit zërin”. Ma mori vëmendjen. Sikur m’u drejtua mua direkt dhe pastaj përfundimisht, më frymëzoi ta zgjedhja një rrëfim personal për ta shtjelluar në ushtrimin e të shkruarit.

Në gjuhën angleze, “Me ngrit zërin” përkthehet “raise your voice”. Dhe ishte në atë çast kur e kuptova arsyen pse ndodhesha me të vërtetë aty.

Kohëve të fundit, e gjeja veten duke reflektuar mbi hapat që kisha ndërmarrë për t’u përballur me traumën e sulmit që e kisha përjetuar me mijëra herë në mendjen time, mbi instinktin për të ikur në një vend më të sigurt, mbi guximin për ta përdorur shkrimin si mjet shërimi, mbi lumturinë e marshimit në Paradat e Krenarisë dhe vendosmërinë për të kërkuar si drejtësi, ashtu dhe ndihmë profesionale.

Filloj të dridhem. Mjafton për sot. 

18 korrik 2025

Të nesërmen, vazhdoj të shkruaj. Rrëfimin tim ia kam treguar edhe më parë – terapistit tim, policisë – secilën herë, me aq hollësi sa kam mundur ta kujtoj. Nuk është diçka e re. Veç jam mësuar ta rrëfej që sa herë. Por, ende nuk arrij të kujtoj disa hollësi, ose datën e saktë kur ka ndodhur. Do të duhej ta mbaja mend këtë. Isha aty. E pashë. E përjetova. Por kujtesa refuzon të më shfaqet e plotë. Të flas për këtë më ngjall diçka: emocione, zemërim, ndjesinë shpuese se më është bërë padrejtësi, se ashtu është. Ende ndjej turp e poshtërim. Sulmet e panikut nuk pushojnë.

Dy dekada para sulmit kisha lënë shtëpinë e prindërve dhe vendlindjen, në kërkim të mundësive të reja: për të studiuar, për të punuar dhe për të nisur nga e para. Nuk e ktheva më kokën prapa.

Sa herë flisja me nënën, ajo më nxiste: “Kthehu. Vizitoje vendlindjen tënde”. Më thoshte: “Pas një kohe, edhe breshkat e detit kthehen aty ku kanë lindur”. Gjithmonë ia ktheja se isha shumë i zënë duke udhëtuar, punuar dhe parë botën.

Dëshiroja të shkoja në Paris, Kaliforni, Venedik – në ato vende që më dukeshin një botë larg nga ku vija unë. Por, një muaj para sulmit, më telefonoi motra: nëna ishte infektuar me Covid dhe nuk ishte mirë. Një nga shoqet e saj më të dashura sapo kishte vdekur prej tij. I lashë të gjitha dhe u nisa nxitimthi.

Nëna i kishte thënë babait se, nëse më e keqja do të vinte, do të preferonte të vdiste në shtëpi. “Mos më çoni në spital, në asnjë rrethanë”, i kishte thënë.

E respektuam dëshirën e saj. Unë dhe babai kujdeseshim me radhë, duke e ndërruar njëri-tjetrin. Ishte rraskapitëse, intime dhe përulëse. Por në fund, pas dy muajsh, ajo ia doli.

Gjatë karantinës në rrugët dikur të zhurmshme të vendlindjes sime, që i kujtoja plot gjallëri, mbizotëronte heshtje e frikshme. Një ditë, diçka më shtyu të dal jashtë, të qëndroj në pragun e kopshtit tonë dhe të shihja botën teksa lëvizte para meje.

Doja të flisja me dikë nga larg, me këdo tjetër përveç babait, infermieres që vinte dy herë në ditë për t’i dhënë asaj mjekimet, apo mjekut që e kishim parë vetëm dy herë gjatë terapisë së nënës.

Teksa shikoja rrugët bosh, ndieva lehtësim kur pashë një veturë që afrohej me dy persona brenda. Ishte e kuqe. U ndalën afër meje, pasagjeri uli xhamin dhe tha: “Të kemi kërkuar!”

Ngriva; fytyrat më dukeshin të njohura. Pasagjeri doli nga vetura dhe më kapi për krahu.

“Ti je kurvë”, bërtiti ai.

“Lëshoma krahun!” bërtita unë.

Më foli duke përdorur formën femërore të shqipes.

“Do të rrëmbej”, vazhdoi, duke përdorur fjalë të tjera fyese, duke u zgërdhirë, teksa përpiqej të më fuste me forcë në veturë. Shoferi nuk më ndihmoi, përkundrazi, doli dhe e shikonte skenën, duke qeshur sikur po shikonte një film të Hollivudit.

Pas një përleshjeje të gjatë, burri që më kapi, nxori telefonin dhe thirri një bashkëpunëtor tjetër, i cili mbërriti brenda pak minutash. Ishte me një veturë tjetër, të bardhë më duket, që u ndal në anën tjetër, unë i bllokuar mes dy veturave. Shoku i tij doli dhe më kapi për krahun tjetër. Dukeshin po aq të hutuar sa unë; secili më tërhiqte në drejtim të kundërt. Pas pesë apo më shumë minutash të ashpra të rezistencës, më në fund më lanë të lirë.

Deshën të më terrorizonin. Dhe ia dolën. Sepse që nga ai moment, ankthi dhe tmerri filluan ta pushtonin jetën time.

Ika sa më larg që munda sapo nëna mori veten. M’u desh ta bëja. Nuk ndihesha më i sigurt në shtëpinë tonë. Shpresoja që makthet do të pushonin, por nuk ndodhi. Një vit më vonë kërkova ndihmë profesionale. Iu ktheva terapisë. Trauma më kishte kapluar, si stuhia që vjen me vonesë.

Kur isha gati mendërisht dhe fizikisht, bëra kallëzim në polici. Shpresova se do ma lehtësonte dhembjen, por nuk ndodhi.

Ata kishin fituar, mendoja me vete. Ia kishin arritur qëllimit të tyre. Por diçka kishte ndryshuar. Në një moment të papërcaktueshëm, ndryshuan rolet.

26 gusht 2025

Të nesërmen në mëngjes, kur erdhi koha për ta lexuar atë që kisha shkruar për punëtorinë, nuk munda. Grupi e kishte mbështetur temën time që nga fillimi, duke më nxitur të mos hiqja dorë.

Megjithatë, jam i lumtur që nuk e ndava atë që kisha shkruar, sepse nuk ishte e plotë.

Sot në Prishtinë, ka kaluar më shumë se një muaj që nga punëtoria. Jam vetëm, ulur në banesën time, drita e pasdites po venitet. Ia kam borxh vetes ta përfundoj shkrimin. Koha më duket abstrakte, siç ndodh shpesh kur fillon të përqendrohesh në diçka të pazgjidhur.

Pak më shumë se një vit më parë, teksa vizitoja shtëpinë e prindërve të mi, shtëpinë tonë, po ecja me një shok në rrugë, jo shumë larg vendit ku ndodhi gjithçka. U përshëndetëm, u ktheva për të shkuar në shtëpi dhe ata ndodheshin aty.

Autorët qëndronin në mes të rrugës. Përballë meje. Duke pritur.

Vazhdova të ecja, kujdesshëm, duke u shtirë sikur nuk i vura re, sikur nuk më interesonte. Ndërsa i afroheshim njëri-tjetrit, njëri prej tyre më tha: “Hip në veturë”.

Mbaj mend që iu thashë diçka si: “Vazhdoni rrugën tuaj, dhe unë do të vazhdoj me timen. Mos më shqetësoni”. Vazhdova rrugën për në shtëpi dhe, sigurisht, ata vazhduan me sharjet e tyre.

Shoku im kishte ndaluar aty afër, duke u bërë sikur po fliste në telefon. Më vonë, më tha se e kishte parë të gjithë përplasjen, duke u përpjekur t’i jepte kuptim. Kjo ishte vendimtare, ai ishte dëshmitar.

Shumë më vonë, një shok tjetër i quajti ngacmues teksa po e përshkruaja përvojën e hidhur. Ngacmues që menduan se nuk do të kisha guximin t’i raportoja në polici, nga frika se mos do ta zbuloja veten. Qëllimi, pra, ishte shumë i qartë. Ngacmimi LGBTQ+, në fund të fundit, shpesh nuk raportohet.

Për një kohë të gjatë, ngjarjen e mbajta për vete. Ishte më e lehtë ta mbaja të kaluarën të fshehur, larg syve. Por ndikimi që kjo ngjarje pati, solli pasoja të tjera. Veprimet e këtyre burrave ma bënë jetën të mjerueshme, duke lënë plagë mendore të përhershme që nuk mund t’i shpërfillja më.

Pasi përjetova një ngjarje kaq traumatike dhe të dhunshme, mësova se mendja ka një mënyrë për t’i zmadhuar gjërat më tepër sesa duken. Me kalimin e kohës, pa e vërejtur, trauma kishte nisur t’i kontrollonte ritmet e mia të përditshme. Çka nisi si sharje dhe abuzim fizik, u shndërrua në më shumë sesa kërcënim.

Më sillej në kokë qindra herë dhe shumë shpejt, u bë gjigante. Ajo përplasja e parë fizike u shndërrua në fikësim. Jo vetëm që e mendoja shumë; ishte një lloj spiraleje mendore që ushqehej nga vetja. Sa më shumë ndalesha ta mendoja, aq më e dhimbshme bëhej, derisa shqetësimet u shndërruan në një dhembje të pambarim që ia shkaktoja vetes. Ngjarja mund të ketë qenë e shkurtër, por vuajtja ishte e pafundme.

Teksa po e shpreh gjithë këtë përmes fjalëve, arrij të gjej zërin tim. Ia lexoj zëshëm terapistit tim shkrimet e mia nga punëtoria. Kjo, në vetvete, është një pikë kthese për mua. Çdo fjalë e them zëshëm, qëllimshëm. Pa mu sillur pafundësisht në kokë. Terapisti më ndihmon me ushtrime frymëmarrjeje për ta qetësuar panikun, duke ma kujtuar vazhdimisht se jam i sigurt. Se është në rregull ta lë mendjen të më shkëputet nga ajo gjendje paniku.

Pjesëmarrja në paradat e krenarisë më ndihmoi gjithashtu. Në to, e pashë veten duke reflektuar tek të tjerët – duke marshuar për ekzistencë. Duke marshuar në rezistencë. Duke marshuar për t’u parë dhe dëgjuar.

Akoma ndihem i lidhur me pjesë të së kaluarës, edhe kur ato mbartin dhembje.

Pres me padurim ta shoh kur drejtësia do të vihet në vend. Ndoshta një vendim i drejtë do ta lehtësojë procesin e shërimit, ndonëse rrugëtimi im traumatik është shumë më tepër sesa një vendim i duhur. Shërimi, siç po mësoj, kërkon punë të ngadaltë dhe durim, ngjashëm si të kujdesesh për një kopsht të lënë pas dore prej kohësh. Dëmi nuk është gjithmonë i dukshëm; ndodhet nën sipërfaqe, në rrënjë.

Nxitimi për t’u shëruar shpejt mund të ofrojë lehtësim të përkohshëm, por shërimi i vërtetë kërkon kohë. Duhet kohë që rrënjët e këputura të rikuperohen, që toka ta ushqejë forcën e saj të brishtë dhe që dielli e shiu ta bëjnë punën e tyre. Progresi mund të vijë ngadalë, pothuajse në mënyrë të padukshme. Por me durim, ajo që dikur dukej e pashpresë, mund të nis të gjejë sërish forcën e saj – jo ashtu siç ishte, por në një formë të re, më të qëndrueshme. Përmes shkrimit, e kisha marrë dhembjen dhe e kisha shndërruar atë në një rrëfim që më ka bërë të eci para. Duke e rrëfyer historinë time – duke e kujtuar, formësuar, duke shprehur me fjalë – isha në gjendje të përballesha me të kaluarën. Shkrimi ma bëri atë të përballueshme. Duke e lexuar zëshëm, bëri që ta humbte fuqinë për të më tmerruar. Një hap i vogël, por vendimtar: një shenjë e padukshme se shërimi po ndodh.

Imazhi i ballinës: Atdhe Mulla / K2.0

Dëshironi të mbështetni gazetarinë tonë? Anëtarësohuni në “HIVE” ose konsideroni një donacion. Mëso si këtu.