Dhjetëra qytetarë/e u mblodhën dje, më 1 maj, në qendër të Prishtinës, për të shënuar Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, duke kërkuar kushte më të mira pune, paga të drejta dhe dinjitet në vendin e punës.
Nën moton “Barazi, punë dhe jetë të dinjitetshme”, protesta bashkoi qytetarë nga shtresa të ndryshme të shoqërisë, përfshirë studentë/e, pensionistë/e, punëtorë/e, sindikalistë/e dhe aktivistë/e.
Protesta, e cila nisi në sheshin “Skënderbeu” dhe përfundoi para ndërtesës së qeverisë, u organizua nga Kolektivi për Mendim dhe Veprim Feminist, Qendra Sociale Përpjekja, aktivistë/e të pavarur/a dhe sindikata të punëtorëve/eve, përbrenda një bashkëpunimi të gjerë shoqëror.
Duke bashkuar breza të ndryshëm, feministë/e dhe sindikalistë/e, organizatorët/et synuan të theksojnë jo vetëm larminë e betejave punëtore në Kosovë, por edhe rëndësinë e njohjes së ndërthurjes së identiteteve dhe roleve sociale brenda këtyre përpjekjeve.
“Këtë 1 Maj ne kumtojmë që këtyre shtypjeve mund t’i bëjmë ballë vetëm duke u organizuar politikisht, duke qëndruar në solidaritet me punëtorë e punëtore dhe kategori shoqërore të cënuara dhe duke qenë të zëshëm në revoltën tonë”, thuhet në deklaratën e organizatoreve, të publikuar në rrjetet sociale. “Duke insistuar në nevojën për organizim ndër-sektorial të punëtorëve/eve me apo pa pagë, të vetëpunësuarve/ave, të papunësuarve/ave, pensionistëve/eve e studentëve/eve, thërrasim që 1 Majin ta manifestojmë këmbueshëm, me revoltë, shpresë e vendosshmëri për ta mbrojtur dinjitetin, jetën tonë dhe për ta bërë drejtësinë dhe barazinë parim të organizimit tonë shoqëror”.
Në ditët para protestës, organizatorët/et përdorën rrjetet sociale për të denoncuar kushtet e vështira të punës në Kosovë dhe arsyet që e bëjnë të domosdoshme protestën. Një nga shqetësimet kryesore, që u ngritën, ishte siguria në vendin e punës, veçanërisht në sektorin e ndërtimit, ku dhjetë punëtorë kanë humbur jetën prej fillimit të vitit 2025 deri tani. Ndërkohë, Policia e Kosovës ka raportuar 37 raste që lidhen me rrezikimin e sigurisë në vendin e punës.
Protestuesit/et theksuan pagat, që kanë mbetur të ulëta përkundër rritjes së inflacionit, orët e gjata të punës pa kompensim dhe barrën e papaguar shtesë — punët e shtëpisë dhe përkujdesjen për fëmijët, të moshuarit apo anëtarë tjerë të familjes — që u bie mbi supe grave. Ata/o tërhoqën vëmendjen edhe ndaj margjinalizimit të vazhdueshëm të personave LGBTQ+, personave me aftësi të kufizuara dhe komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptianë në tregun e punës — shumë prej tyre përballen me barriera strukturore për punësim ose punojnë në kushte të padrejta dhe shfrytëzuese për shkak të shënjuesve të identitetit të tyre.
U theksua gjithashtu ndëshkimi ndaj punëtorëve që organizohen ose grevojnë për të kërkuar të drejtat e tyre të garantuara me ligj. Si shembull u përmend greva, që nisi në shtator të vitit të kaluar, e punëtoreve të mirëmbajtjes në Kuvendin e Kosovës, ku ato kërkuan rritje page nga 275 në 500 euro në muaj dhe renditën një varg shkeljesh të përditshme në vendin e punës, qoftë nga kompania apo personeli administrativ. Paga prej 275 eurosh mbetej nën pagën minimale bruto prej 350 eurosh, e cila hyri në fuqi më pas, në tetor 2024.